Coraz częściej ostatnio mówi się o witaminie D3 w kontekście pandemii COVID-19. Dlaczego warto po nią sięgać?
Każdy pacjent wychodzi z mojego gabinetu z serią zaleceń. Wśród nich zawsze mówię o tym, aby koniecznie od września do kwietnia suplementować witaminę D3. Część pacjentów zażywa, jednak większość sięga po witaminę D3 dopiero po otrzymaniu zaleceń.
Witaminę D3 pozyskać możemy dwiema drogami. Jedną jest synteza witaminy w skórze za pomocą promieni UVB, gdzie eksponowane na słońce powinno być 18% naszego ciała (np. przedramiona oraz podudzia) przez 15 minut między 10.00 a 15.00. Druga to przyjmowanie witaminy D3 z pożywieniem lub w postaci kapsułek. Ze względu na panujący u nas klimat oraz dietę ubogą w ryby morskie, od kwietnia do września zaleca się przyjmowanie witaminy właśnie drogą doustną.
Dlaczego witamina D3 jest tak bardzo istotna dla naszego organizmu?
Z moich obserwacji wynika, że witamina D3 jest bardzo niedoceniania, pomimo tego, że wiele się o niej mówi. Być może wynika to z faktu, że jej dobroczynnego działania nie możemy dostrzec tu i teraz, a ciężko nam stosować coś, co nie przynosi nam namacalnych korzyści w tej chwili. Z drugiej zaś strony chaos informacyjny, reklamy w telewizji i na stronach internetowych oraz delikatne mijanie się z prawdą firm farmaceutycznych powodują, że mamy coraz mniejsze zaufanie do proponowanych nam suplementów. I czasami niestety wylewamy dziecko z kąpielą.
O witaminie D3 warto przypominać i mówić, bo jest ogromnie ważna nie tylko dla naszego układu kostnego, z uwagi na to, że zapobiega krzywicy u dzieci a dorosłych chroni przed osteomalacją oraz osteoporozą. Ale przede wszystkim jest bardzo istotna dla naszego układu odpornościowego. I tu znajdujemy odpowiedź na to, dlaczego zwraca się na nią uwagę w kontekście choroby COVID-19. Witamina D3 bierze udział w odpowiedzi układu immunologicznego na działanie infekcji poprzez regulację cyklu komórkowego oraz apoptozę. Najogólniej mówiąc pomaga komórkom układu odpornościowego walczyć z wirusami, nie pozwalając rozwijać się infekcji. Tylko tyle i aż tyle!
Oprócz działania na układ kostny i odpornościowy uważa się, że niedobory witaminy D3 w organizmie mogą zwiększyć ryzyko występowania:
- cukrzycy typu 1 i 2
- nadciśnienia tętniczego
- choroby sercowo-naczyniowej
- chorób autoimmunizacyjnych (łuszczyca, reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy)
- nowotworów
- niektórych schorzeń neurologicznych i psychiatrycznych
Zanim jednak udamy się do apteki, a po drodze zaczniemy się zastanawiać jaka dawka będzie dla nas najkorzystniejsza, najlepiej najpierw jest oznaczyć jej stężenie we krwi. Ponieważ jednak dostęp do służby zdrowia jest nieco utrudniony możemy skorzystać z wytycznych. 31 maja 2018 pojawiła się nowelizacja zasad suplementacji i leczenia witaminą D3.
Dawkowanie witaminy D3:
- niemowlęta w pierwszych 6 miesiącach życia - 400 IU/dobę (niezależnie od sposobu karmienia dziecka: karmienie w sposób naturalny i/lub sztuczny)
- niemowlęta od 6 do 12 miesiąca życia - 400-400 IU/dobę
- dzieci (1-10 lat) - 600-1000 IU/dobę (w zależności od masy ciała oraz diety)
- młodzież (11-18 lat) - 800-2000 IU/dobę (w zależności od masy ciała oraz diety)
- osoby dorosłe (19-65 lat) - 800-2000 IU/dobę (w zależności od masy ciała oraz diety)
- seniorzy po 65 roku życia - 800-2000 IU/dobę (w zależności od masy ciała oraz diety)
- seniorzy po 75 roku życia - 2000-4000 IU/dobę
- dzieci i młodzież z otyłością - 1200-2000 IU/dobę (w zależności od stopnia otyłości)
- osoby dorosłe z otyłością - 1600-4000 IU/dobę (w zależności od stopnia otyłości)
- osoby pracujące na nocną zmianę - 1000-2000 IU/dobę (w zależności od aktywności dziennej)
Jeżeli jednak podejmiemy decyzję o oznaczeniu witaminy D3, poniżej znajdziecie interpretację wyników. Wskaźnikiem zawartości witaminy D w organizmie jest pomiar stężenia 25-hydroksycholekalcyferolu [25(OH)D3]:
- 0-20 ng/ml (0-50 nmol/l) - niedobór
- 20-30 ng/ml (50-75 nmol/l) - stężenie suboptymalne
- 30-50 ng/ml (75-125 nmol/l) - stężenie optymalne
- 50-100 ng/ml (125-250 nmol/l) - stężenie wysokie
- > 100 ng/ml (250 nmol/l) - stężenie potencjalnie toksyczne
- > 200 ng/ml (500 nmol/l) - stężenie toksyczne
Pamiętajmy jednak, że witamina D3 nie zastąpi leczenia farmakologicznego, gdy organizm nie będzie w stanie sam zwalczyć choroby, a powyższy artykuł nie zastąpi konsultacji lekarskiej. Szczególnie dziś, kiedy musimy mierzyć się z koronawirusem, ograniczonym dostępem do służby zdrowia oraz chaosem informacyjnym na jego temat.
Żródło:
Ciborowska H, Rudnicka A, Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka.
Jarosz M, Normy żywienia dla populacji Polski.
Postępy neonatologii, Zasady suplementacji i leczenia witaminą D - nowelizacja 2018.