Dietę łatwo strawną bogatobiałkową zaleca się pacjentom po wyjściu ze szpitala, niedożywionym, wyniszczonym, po operacjach, po infekcjach bakteryjnych oraz w chorobach przebiegających z gorączką.
Stosowana jest, aby znacząco skrócić okres rekonwalescencji po przebytych chorobach, przyspieszyć gojenie ran pooperacyjnych czy odleżyn. Na wypisie ze szpitala nie znajdziemy jednak informacji o diecie bogatobiałkowej, ponieważ zawsze zalecane jest żywienie w dominującej jednostce chorobowej pacjenta.
Aby zastosowanie diety bogatobiałkowej przyniosło oczekiwane efekty, należy zapewnić pacjentowi odpowiednią ilość białka. Jak to zrobić?
Najlepiej skontaktować się z dietetykiem klinicznym z paru istotnych przyczyn. Ponieważ dietetyk dobierze odpowiednią ilość białka w zależności od stanu pacjenta, wyedukuje opiekunów oraz samych pacjentów, co zdecydowanie skraca czas wprowadzenia zaleceń i diety w życie.
Dlaczego białko odgrywa tak ważną rolę w powrocie do zdrowia?
Szacuje się, że organizm dorosłego człowieka zawiera 10-11 kg białka. Około 300 g białka na dobę ulega rozpadowi i ponownej syntezie z wykorzystaniem białek dostarczanych z pożywieniem. Zużywane jest między innymi do budowy oraz odbudowy tkanek. Dlatego ma realny wpływ na gojenie się odleżyn, ran po zabiegach, oparzeniach oraz tworzenie się blizn, odnawia nabłonek przewodu pokarmowego. Bez odpowiedniej jego ilości regeneracja będzie zdecydowanie utrudniona.
Jest również podstawowym składnikiem krwi, limfy, hormonów i enzymów. Poprzez udział w produkcji przeciwciał wpływa na odporność organizmu. Stąd właśnie tak ogromny wpływ na procesy zdrowienia. Przy stosowaniu diety bogatobiałkowej należy pamiętać o odpowiedniej ilości kalorii, aby białko było wykorzystywane do celów budulcowych i regeneracyjnych, a nie energetycznych.
Na co zwrócić uwagę samemu komponując dietę łatwo strawną bogatobiałkową:
- Zwiększamy ilość białka do około 2 g/kg masy ciała/dobę (zależy to od stanu pacjenta), przy jednoczesnym zwiększeniu wartości energetycznej diety.
- Wybieramy białko pochodzące z produktów zwierzęcych: mleko, przetwory mlecze, jaja, chude mięsa, ryby. Ze względu na wysoką wartość biologiczną powinny stanowić 2/3 całej ilości.
- W przypadku osób znacznie niedożywionych oraz mających problemy z przyjmowaniem posiłków, a w szczególności pacjentów onkologicznych zalecam zastosowanie dietetycznych środków spożywczych specjalnego przeznaczenia medycznego np. Fresubin protein powder lub Nutricia Protifar. Ponieważ mają postać proszku, można je dodawać do potraw, kompotów lub soków. W przypadku Nutridrinków lub drinków firmy Fresubin należy wybierać te, które są dedykowane jednostce chorobowej, na którą cierpi pacjent.
- Posiłki powinny być podawane 5 razy dziennie i nie powinny być zbyt duże objętościowo.
Produkty i wskazówki technologiczne zalecane w diecie:
- Warzywa: młode i soczyste. Większość warzyw podajemy po obróbce termicznej (gotowanie, gotowanie na parze) i mechanicznej (rozdrabnianie, przecieranie). Np. soki wyciskane, zupy kremy z roślin korzeniowych: buraka, marchewki, pietruszki, ziemniaków, selera. Pomidory oraz ogórki należy podawać bez skórki. Unikamy warzyw wzdymających: kalafiora, brokułów, kapusty, roślin strączkowych.
- Ziemniaki: gotowane, puree, pieczone.
- Pieczywo: jasne, pszenne, graham, sucharki, biszkopt, herbatniki, drożdżowe.
- Ryż: biały, basmati.
- Kasze drobne: manna, kus-kus, krakowska, jęczmienna, łamana, płatki zbożowe (owsiane, jaglane, ryżowe), gotowane.
- Makaron pszenny: drobne formy.
- Owoce: dojrzałe, soczyste w postaci przecierów, pozbawione pestek, jabłka pieczone.
- Nabiał: mleko zsiadłe, kefir, jogurty naturalne, twaróg, twarożek wiejski, ser żółty z niską zawartością tłuszczu.
- Jaja: gotowane na miękko, w koszulkach, jajecznica na parze.
- Tłuszcz: masło, margaryny miękkie, oliwa z oliwek olej rzepakowy.
- Mięso: młoda wołowina, cielęcina, indyk, kurczak, chude ryby, chude wędliny, szynki, polędwice, parówki cielęce, galaretki mięsne lub rybne. Mięso gotowane, gotowane na parze, duszone bez uprzedniego smażenia, pieczone w rękawie, folii lub pergaminie.
- Zupy: chudy rosół z cielęciny, kurczaka, krupnik, jarzynowa, ziemniaczana, pomidorowa, barszcz czerwony.
Nie w każdej jednostce chorobowej jednak dopuszczalne i bezpieczne jest stosowanie diety bogatobiałkowej, w związku z czym kolejny raz zachęcam do skorzystania z rad dietetyka.
Przykład jadłospisu jakościowego:
Śniadanie:
Jajecznica na parze, pieczywo pszenne z masłem. Pomidor bez skóry.
II śniadanie:
Skyr naturalny z musem owocowym, biszkopty.
Obiad:
Zupa krupnik. Ziemniaki puree z masłem, pulpety drobiowe w sosie koperkowym, surówka z drobno tartej marchwi.
Podwieczorek:
Koktajl bananowy z kefirem, miodem oraz odżywką białkową.
Kolacja:
Kanapki z pieczywa pszennego z masłem i szynką drobiową, Pasta z twarożku z ziołami.
Tak jak pisałam na wstępie, na wypisie ze szpitala zwykle znajdziemy zalecenie diety pod dominującą jednostkę chorobową pacjenta. Nie znajdziemy niestety informacji o zastosowaniu pokarmów bogatych w białko oraz ich wpływowi na proces zdrowienia. Dlatego powstał właśnie ten wpis.