Wbrew pozorom dna moczanowa jest dość powszechnym schorzeniem. Ponieważ jest ściśle związana z odżywianiem, to poprzez odpowiedni dobór produktów i technik kulinarnych możemy złagodzić jej dolegliwości, powstrzymać lub opóźnić jej rozwój.
Dna moczanowa (podagra, skaza moczanowa, artretyzm) to nawracające zapalenie stawów spowodowane tworzeniem się złogów kryształków moczanu w tkankach stawowych. Jest to wynikiem utrzymującego się podwyższonego stężenia kwasu moczowego w organizmie i najczęściej związane jest z jego wzmożoną produkcją. Dzieje się tak wtedy, kiedy nasza dieta bogata jest w związki purynowe lub kiedy wydalanie kwasu moczowego z organizmu jest upośledzone. Zmniejszone wydalanie kwasu moczowego ma związek z przewlekłą chorobą nerek lub przyjmowaniem leków, które zaburzają ich czynność.
Podagra co pewien czas daje o sobie znać występującymi nagłymi ostrymi napadami, którym towarzyszy podwyższona temperatura ciała, obrzęk stawu, zaciemnienie skóry oraz ból. Napad może utrzymywać się przez kilka dni lub tygodni, natomiast między napadami choroba może nie dawać żadnych dolegliwości. Początkowo dna moczanowa zajmuje jeden staw, lecz po wielu latach dochodzi do zajęcia kolejnych. Towarzyszyć temu mogą powikłania ze strony innych narządów, np. nerek czy układu krążenia, mogą wystąpić zaburzenia lipidowe lub cukrzyca.
Co sprzyja rozwojowi choroby?
- dieta obfitująca w związki purynowe zawarte w pożywieniu głównie w mięsie
- głodówki
- otyłość oraz choroby jej towarzyszące
- zbyt intensywny wysiłek fizyczny
- alkohol (głównie piwo i mocne alkohole)
- cukier i słodycze
Jeżeli zauważamy u siebie wystąpienie któregoś z powyższych objawów, należy zbadać poziom stężenia kwasu moczowego we krwi.
Normy kwasu moczowego wynoszą:
- Kobiety: 2,4-5,7 mg/dl
- Mężczyźni 3,4-7,0 mg/dl
Dieta
Jak wcześniej napisałam oprócz leczenia farmakologicznego dny moczanowej, dużą rolę odgrywa odpowiednia dieta oraz zmiana stylu życia, która obejmuje:
- zmniejszenie spożycia produktów bogatych w związki purynowe głównie: mięso, wywary z kości i mięsa, podroby, dziczyzna, baranina, konserwy mięsne i rybne, łój, słonina, boczek, sardynki, szproty, tuńczyk, pstrąg
- unikanie głodówek oraz szybkiego odchudzania (dużego deficytu energetycznego)
- unikanie popularnych diet z dużą zawartością białka zwierzęcego i tłuszczu oraz niską zawartością węglowodanów
- w przypadku otyłości zmniejszenie masy ciała
- wprowadzenie umiarkowanego wysiłku fizycznego
- zwiększenie ilości wypijanych płynów (2-3 litry, głównie po posiłkach i przed snem), woda, herbaty owocowe i ziołowe, kawa naturalna
- zmniejszenie spożycia cukru, fruktozy oraz produktów zawierających w składzie syrop glukozowy, glukozowo-fruktozowy i kukurydziany (napoje i soki)
- suplementacja witaminy D
- odpowiednio skomponowana dieta
Dieta zarówno w profilaktyce dny moczanowej oraz w okresie bez napadów powinna zawierać:
- w ograniczonych ilościach oraz gotowane w dużej ilości wody: kurczak, indyk, wołowina
- pieczywo pełnoziarniste na zakwasie, pełnoziarnisty makaron, brązowy ryż, kasza gryczana, jaglana, jęczmienna
- chude ryby: dorsz, mintaj
- jaja
- mleko 2%, jogurt naturalny, kefir, maślanka, chudy twaróg
- oliwa z oliwek, olej lniany, olej rzepakowy, olej z czarnuszki
- ciecierzyca, soczewica, fasola, groch
- warzywa
- owoce, szczególnie wiśnie
- orzechy, nasiona
- napar z hibiskusa
Produkty, które należy wykluczyć z diety:
- esencjonalne wywary z mięsa i kości, galarety mięsne, konserwy mięsne i rybne, podroby, wędliny, boczek, słonina, łój
- pieczywo cukiernicze (drożdżówki, pączki, ciasta francuskie)
- tłuste ryby: śledź, makrela, tuńczyk, łosoś, pstrąg, owoce morza
- sery żółte, pleśniowe, topione
- miód, dżemy, marmolady, słodycze
- produkty posiadające w swoim składzie syrop glukozowo-fruktozowy, syrop kukurydziany (najczęściej kolorowe napoje gazowane, soki)
Ze względu na to, iż często oprócz dny moczanowej występują również inne schorzenia, takie jak hiperlipidemia, cukrzyca czy przewlekłe choroby nerek, pula produktów niewskazanych ulega rozszerzeniu o produkty przeciwskazane w konkretnej chorobie. Wobec powyższych serdecznie zapraszam do kontaktu.
Przykład jadłospisu jakościowego w remisji choroby:
Śniadanie:
Kanapka z pieczywa pełnoziarnistego z pastą z jajek, suszonych pomidorów i bazylii. Ogórek zielony do schrupania. Kawa lub herbata.
II śniadanie:
Koktajl wiśniowo-brzoskwiniowy z kefirem i płatkami owsianymi.
Obiad:
Zupa krem z dyni z grzankami ziołowymi. Pulpety z dorsza w sosie pomidorowym, buraki z cebulką, kasza bulgur.
Podwieczorek:
Jogurt naturalny z owocami o granolą domowej roboty.
Kolacja:
Sałatka ze szpinaku, pomidorków koktajlowych, papryki i mozzarelli z sosem vinegret. Pieczywo ryżowe.